โครงการเกษตรยั่งยืนแม่วากโมเดล บ้านแม่วาก ต.แม่นาจร อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ หนึ่งในโครงการความร่วมมือในการการขับเคลื่อนการทำงานระหว่างเครือเจริญโภคภัณฑ์ และภาคีเครือข่ายแม่แจ่มโมเดล ผลักดันโครงการได้รับการรับรองจากองค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) หรือ อบก. ในโครงการสนับสนุนกิจกรรมลดก๊าซเรือนกระจก (LESS) ปี 2565 ด้านป่าไม้และพื้นที่สีเขียว โดยปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่กักเก็บได้ จำนวน 2,687.347 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า จาก 14 แผนงานในการขับเคลื่อนในพื้นที่ จากการสำรวจเก็บข้อมูลมีจำนวนต้นไม้ 340 ต้น โดยพันธุ์ไม้ที่พบ เช่น ต้นไผ่, ต้นสัก, ต้นอาโวคาโด, ต้นมะม่วง ซึ่งเป็นต้นไม้ที่มีมูลค่าสามารถสร้างป่า สร้างรายได้ไปพร้อมกัน
นายนนท์ นาคะเสถียร ผู้จัดการทั่วไป ด้านพัฒนาความยั่งยืนภาครัฐ สำนักบริหารธรรมาภิบาล และสื่อสารองค์กร เครือเจริญโภคภัณฑ์ กล่าวว่า เครือ CP ยังคงมุ่งมั่นการทำงานด้านความยั่งยืน โดยเฉพาะการสร้างความตระหนักการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ของภาคการเกษตร เป็นสิ่งที่พวกเราทุกคนจะต้องร่วมมือกัน และปีนี้ก้าวสู่ปีที่ 5 ในการขับเคลื่อนการทำงานในพื้นที่ภาคเหนือด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้บนพื้นที่ต้นน้ำปิง อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ทุกภาคส่วนยังคงให้ความสำคัญด้านมิติสิ่งแวดล้อมควบคู่กับการพัฒนางานในพื้นที่ ซึ่งเครือ CP ได้เข้ามาทำงานตั้งแต่ปี 2560 – ปัจจุบัน ได้มีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนการทำงานร่วมกับ ภาคีเครือข่ายร่วมพัฒนา ทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม ภาคเอกชนและชุมชน หลายหน่วยงาน อาทิ สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) เครือเจริญโภคภัณฑ์ สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ ที่ 1 (เชียงใหม่) องค์การบริหารส่วนตำบลแม่นาจร สถานีพัฒนาที่ดินเชียงใหม่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านแม่วาก สำนักงานเกษตรอำเภอแม่แจ่ม สมาคมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ภาคเหนือ สถาบันอ้อผะหญา มูลนิธิไทยรักษ์ป่า และมูลนิธิอุ่นใจ ในการแก้ไขปัญหาของชุมชน
จากจุดเริ่มต้นในการปรับเปลี่ยนพืชเชิงเดี่ยวมายาวนาน และมีการเผาวัสดุทางการเกษตร ส่งผลการเกิดปัญหาหมอกควันไฟป่า ซึ่งต่อมาในชุมชนเริ่มตระหนักถึงผลเสียต่อสภาพแวดล้อม รวมถึงสุขภาพของคนในพื้นที่ จึงได้มีความพยายามปรับเปลี่ยนแนวทางการปลูกพืชชนิดใหม่ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม แต่อย่างไรก็ตามยังคงประสบปัญหาเรื่องขาดแหล่งน้ำเพื่อการเกษตร ขาดองค์ความรู้ต่างๆ และขาดงบประมาณ โดยได้มีจัดการระบบน้ำเพื่อการเกษตร บ้านแม่วาก ปัจจุบันโครงการแม่วากมีสมาชิกเกษตรกร 32 คน มีพื้นที่ทำการเกษตร 26 ไร่ โดยสนับสนุนงบประมาณการจัดซื้อท่อน้ำ รวมระยะทางแนวท่อ PVC จำนวน 4,556 เมตร ในการขยายผลระบบน้ำเพื่อการเกษตรเพิ่มเติม ได้เพิ่มบ่อพวงจำนวน 37 บ่อ พร้อมสนับสนุนสนุนกล้าไม้และส่งเสริมการปลูกไม้ผลเพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียว เช่น มะม่วง อาโวคาโด เงาะ และมะขามยักษ์ นอกจากนั้นการปลูกป่าสร้างรายได้ ได้เเก่ ไผ่ซางหม่น พร้อมถ่ายทอดองค์ความรู้การทำปุ๋ยหมักจากเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมีการปรับเปลี่ยนอาชีพ ฟื้นฟูระบบนิเวศ โดยใช้ไผ่เป็นไม้เบิกนำ นอกจากนั้น เครือ CP สนับสนุนสร้างศูนย์การเรียนรู้เกษตรอินทรีย์บ้านแม่วาก เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้การปรับเปลี่ยนอาชีพด้วยพืชระยะสั้นและพืชระยะกลางพืชมูลค่าสูงเช่นกาแฟอีกด้วย
