“เศรษฐกิจหมุนเวียน” (Circular Economy) หลักการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุดที่ประยุกต์ใช้กับชุมชน จนเกิดผลด้านความยั่งยืนอย่างเป็นรูปธรรม เช่นที่ “ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านซับรวงไทร จ.ชัยภูมิ” นำหลักการนี้ไปใช้ ภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สร้างอาชีพและรายได้สู่ชุมชนอย่างยั่งยืน
ปัจจุบัน สมาชิก 62 คน ของศูนย์ฯ รวมตัวกันผลิตปุ๋ยหมักเปลือกไข่ใช้เอง โดยได้รับการสนับสนุนวัตถุดิบ ทั้งเปลือกไข่และมูลไก่ ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการทำปุ๋ยจากโรงฟักชัยภูมิ ธุรกิจไก่ปู่-ย่าพันธุ์เนื้อ ของ CPF ภายใต้โครงการ “โครงการสร้าง สาน สุข วิถีชุมชน ศูนย์ฯ สามารถผลิตปุ๋ยหมักเปลือกไข่ได้ปีละ 10,000 กระสอบ เพื่อแจกให้สมาชิกนำไปใช้กับไร่ นา และสวน และอีกส่วนหนึ่งเพื่อจำหน่าย
เสียงตอบรับจากสมาชิกฯ ที่นำปุ๋ยหมักเปลือกไข่ไปใช้ พูดตรงกันว่า คุณสมบัติของปุ๋ยเปลือกไข่ ช่วยปรับปรุงคุณภาพของดินให้ร่วนซุย เหมาะแก่การเพาะปลูกและการเติบโตของพืช ทำให้ผลผลิตดีขึ้น ลดการใช้ปุ๋ยเคมี ส่งผลให้ต้นทุนการเพาะปลูกลดลงตามไปด้วย ขณะเดียวกัน ยังทำให้สภาพแวดล้อมในพื้นที่ดีขึ้น คนในชุมชนได้บริโภคผักปลอดสารที่ตัวเองปลูก หรือซื้อผักจากตลางชุมชนไปบริโภค
คุณละมุด โชคสวัสดิ์ หรือ ป้าละมุด อายุ 64 ปี อาชีพทำนา ปลูกพืชผักสวนครัว เช่น มะเขือ พริก ตะไคร้ ข่า เป็นสมาชิกของศูนย์ฯ ที่ช่วยผลิตปุ๋ยหมักเปลือกไข่ เล่าว่า 1-2 ปีที่แล้ว นำปุ๋ยเปลือกไข่มาใช้กับแปลงผัก ได้ผลผลิตดก โตเร็ว ลูกโต ช่วยให้ดินไม่แน่นเกินไป เหมาะกับการเติบโตของพืช ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการซื้อปุ๋ยเคมีจากเดือนละ 400-500 บาท เหลือเดือนละ 200 บาท ทำให้มีรายได้ดีขึ้น ปัจจุบันมีรายได้จากการขายผัก เดือนละ 5,000-6,000 บาท
คุณอนันต์ รอนยุทธ อายุ 60 ปี อาชีพทำไร่ โดยมีรายได้จากการปลูกมันสำปะหลังเป็นหลัก และรายได้เสริมจากการปลูกผัก เป็นสมาชิกฯ ที่นำปุ๋ยหมักเปลือกไข่ไปใช้ เล่าว่า คนในชุมชนรวมตัวไปรับเปลือกไข่และมูลไก่ จากโรงฟักชัยภูมิ CPF มาผลิตเป็นปุ๋ย 4 เดือน/ครั้ง หรือเฉลี่ยปีละ 2 ครั้ง นำมาผลิตปุ๋ยได้ 10,000 กระสอบ/ปี แบ่งให้กับสมาชิกที่ช่วยผลิตปุ๋ยไปใช้ และอีกส่วนหนึ่งจำหน่ายให้สมาชิกทั่วไป นำใช้กับไร่ นาข้าว สวน แปลงปลูกผัก ซึ่งให้ได้ผลดี
“ตั้งแต่ CPF เข้ามาตั้งโรงฟักฯ เมื่อปี 2560 ชุมชนได้รับประโยชน์อย่างมาก ได้เรียนรู้นวัตกรรมการทำปุ๋ยหมัก ทำแปลงผักเกษตรอินทรีย์ ปรับปรุงอาคารศูนย์การเรียนรู้ ทำตลาดของชุมชนเพื่อขายผลผลิต ปรับปรุงภูมิทัศน์ในพื้นที่ และคนในชุมชนมีคุณภาพชีวิตดีขึ้น เพราะมีรายได้จากการขายผลผลิตทุกวัน” คุณอนันต์เล่าอย่างมั่นใจในคุณสมบัติของปุ๋ยที่ผลิต การันตี โดย ม.ขอนแก่น ที่ตรวจสอบและรับรอง
ด้าน คุณชูชีพ ชัยภูมิ อายุ 62 ปี ประธานศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ บ้านซับรวงไทร ซึ่งคนในชุมชนมักจะเรียกติดปากว่า “พ่อชีพ” เล่าว่า แต่ก่อนใช้ปุ๋ยเคมี ปลูกอ้อย ได้ผลผลิตไร่ละ 8 ตัน พอได้ปุ๋ยเปลือกไข่มาเสริม ได้ผลผลิตเพิ่มเป็นไร่ละ 12-13 ตัน ส่วนมันสำปะหลัง ผลผลิตเพิ่มขึ้นจาก 3-5 ตันต่อไร่ เป็น 6-7 ตันต่อไร่ สิ่งแวดล้อมในพื้นที่ดีขึ้นจากการที่ชุมชนใช้ปุ๋ยเคมีน้อยลง สังเกตได้จากน้ำตามร่องน้ำเวลาฝนตก ไม่ขุ่นหรือเสีย และตอนนี้มีไส้เดือนมาอาศัยในดินมาก จากแต่ก่อนที่ไม่ค่อยมี
พ่อชีพ เล่าว่า CPF ช่วยแก้ปัญหาเรื่องการกระจายน้ำให้ชุมชนด้วย จากเดิมมีหอสูง 1 ถัง สำหรับกักเก็บน้ำ 30,000 ตัน บริษัทฯ สนับสนุนอุปกรณ์ทำให้ชุมชนมีน้ำที่กักไว้ใช้เพิ่มอีก 8,000 ลิตร และถังประจำแปลงทั้ง 25 แปลงที่ปลูกพืช ทำให้สมาชิกของศูนย์ฯ มีน้ำใช้ในการเพาะปลูกอย่างเพียงพอและทั่วถึง
คุณประนอม ชุมนาเสียว อายุ 46 ปี อาชีพทำนา ทำสวน บอกว่า ใช้ปุ๋ยหมักเปลือกไข่มามากกว่า 10 ปีแล้ว โดยจะนำปุ๋ยมารองดิน ไถกลบ และพักทิ้งไว้ 2 สัปดาห์ ก่อนที่จะนำพืชลงดิน ทำให้ผลผลิตดก ตนแบ่งปุ๋ยมาใช้ปีละ 150 กระสอบ ช่วยแก้ปัญหาทั้งเรื่องดินแข็ง ดินแน่น แห้ง ทำให้ดินร่วนซุย การที่สมาชิกศูนย์ฯ รวมตัวทำกิจกรรม นอกจากสร้างความสามัคคีและเอื้อเฝื้อเผื่อแผ่กันแล้ว เราภูมิใจที่สามารถผลิตปุ๋ยมาใช้ในพื้นที่ของเราเอง ช่วยดูแลสิ่งแวดล้อม เพราะทุกคนลดการใช้ปุ๋ยเคมี ได้กินผักปลอดสารเคมี ปีที่แล้วใช้ปุ๋ยหมัก 30 กระสอบกับนาข้าว 5 ไร่ ได้ผลผลิตข้าวเปลือก 100 กระสอบ เพิ่มขึ้นจากเดิมเท่าตัว จากที่เคยได้ข้าวเปลือก เพียง 50 กระสอบ
“โครงการสร้าง สาน สุข วิถีชุมชน ศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง บ้านซับรวงไทร จ.ชัยภูมิ” ได้รับรางวัลยอดเยี่ยม ด้านสังคมพึ่งตน จากการเข้าประกวดรางวัลสามประโยชน์สู่ความยั่งยืน ปี 2565 เป็นรางวัลที่ CPF ส่งเสริมให้พนักงานคิดและสร้างสรรค์โครงการที่เป็นประโยชน์ต่อชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม ตามกลยุทธ์สู่ความยั่งยืน 3 เสาหลัก คือ อาหารมั่นคง สังคมพึ่งตน และ ดิน น้ำ ป่า คงอยู่
Cr.PR CPF