จรรยาบรรณธุรกิจที่ดี เกิดจากการปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรม

ท่ามกลางสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทำให้องค์กรต่างต้องเตรียมพร้อมรับมือกับความท้าทายใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นไม่เว้นในแต่ละวัน องค์กรที่จะอยู่รอดได้ต้องอาศัยคนที่เก่งในงาน มีจิตใจที่ดีงามมีคุณธรรม และการผนึกกำลังของทุกคนในองค์กรที่พร้อมฟันฝ่าอุปสรรคและก้าวสู่ความสำเร็จต่อไปด้วยกัน แรงขับเคลื่อนที่สำคัญคือวัฒนธรรมองค์กรด้านจริยธรรมที่สามารถเชื่อมทุกคนให้เกิดการปฏิบัติและมุ่งสู่เป้าหมายเดียวกัน

CG Voices ฉบับนี้ จึงขอนำทุกท่านมาพูดคุยกับ ดร.อาชว์ เตาลานนท์ รองประธานอาวุโส เครือเจริญโภคภัณฑ์ เกี่ยวกับการบ่มเพาะค่านิยมหลัก 6 ประการซึ่งสร้างให้เกิดคุณธรรมในจิตใจของพนักงานจนเกิดเป็นจริยธรรมและวัฒนธรรมในการทำงาน ทำให้เกิดการประพฤติปฏิบัติที่ดีตามจรรยาบรรณธุรกิจของเครือ

พนักงานทุกคนคือกำลังสำคัญในการสร้างจริยธรรมธุรกิจ

ความสำเร็จของเครือเจริญโภคภัณฑ์ที่สามารถยืนหยัดในการดำเนินธุรกิจมาได้ยาวนานถึง 100 ปี นอกจากเกิดจากความมุ่งมั่นและความสามารถในการบริหารธุรกิจแล้วยังเกิดจากพนักงานทุกคนที่ทุ่มเทจนทำให้ธุรกิจเติบโตมาจนถึงปัจจุบัน สิ่งที่ทำให้เราเป็นเราทุกวันนี้ได้เป็นเพราะค่านิยม 6 ประการของเครือฯ

“สิ่งที่จะทำให้เครือซีพีอยู่ยั่งยืน คือการที่พนักงานร่วมมือกัน ผนึกกำลังกันได้ และผมคิดว่าสิ่งที่จะร้อยเรียงให้เกิดขึ้นคือวัฒนธรรมองค์กรที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน และสิ่งที่เป็นหัวใจของวัฒนธรรมองค์กรคือค่านิยม” ดร.อาชว์ กล่าว

ดร.อาชว์ กล่าวต่อว่า ค่านิยมของเครือฯที่ยึดถือปฏิบัติมาตลอดมีส่วนสำคัญที่ทำให้เครือฯประสบความสำเร็จในทุกวันนี้ ซึ่งไม่ใช่กำหนดขึ้นไว้เพียงเพื่อให้ท่องจำ หากแต่เป็นจิตสำนึกและชีวิตจิตใจของพนักงานทุกคน จนเกิดเป็นการปฏิบัติทั้งแบบที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว ซึ่งถูกปลูกฝังให้กับพนักงานมาตั้งแต่ผู้บริหารรุ่นก่อตั้ง โดยเฉพาะการรู้สำนึกในบุญคุณและความกตัญญูที่ถือเป็นพื้นฐานสำคัญของ “คุณธรรมและความซื่อสัตย์” ซึ่งเป็นเป็นปรัชญาในการทำธุรกิจของเครือฯ

“เรื่องนี้เป็นต้นกำเนิดและได้ถ่ายทอดไปสู่พนักงานในรุ่นแรกๆ ว่าทำอะไรด้วยความซื่อสัตย์ มีคุณธรรม เห็นอกเห็นใจ และจากจิตใจที่มีคุณธรรมสิ่งเหล่านี้ก็สะท้อนไปสู่ปรัชญาที่ไม่ว่าจะทำอะไรให้นึกถึงคนอื่น นึกถึงประโยชน์ส่วนร่วม ถึงจะคิดถึงบริษัท จึงกลายมาเป็นปรัชญาสามประโยชน์ เป็นค่านิยม และจรรยาบรรณธุรกิจในที่สุด”  ดร.อาชว์ กล่าว

วัฒนธรรมที่มีจริยธรรม คือผลจากการบ่มเพาะค่านิยมองค์กร ความซื่อสัตย์ และคุณธรรม

ดร.อาชว์ ชี้แนะว่า คุณธรรมเป็นเรื่องของจิตใจ และจริยธรรมเป็นเรื่องของการปฏิบัติ ดังนั้นการกระทำที่ดีหรือไม่ดีล้วนมาจากจิตใจ หากมีจิตใจที่ดีก็ย่อมนำไปสู่การปฏิบัติที่ดีด้วยเช่นกัน แต่เนื่องจากการดำเนินธุรกิจในปัจจุบันมีกฎเกณฑ์ กติกา และกรอบการปฏิบัติที่ต้องทำให้เกิดเป็นรูปธรรมซึ่งเป็นสิ่งที่สังคมต้องการ จึงจำเป็นต้องมีจรรยาบรรณธุรกิจที่เป็นลายลักษณ์อักษรขึ้นดังนั้นหากต้องการให้พนักงานมีการปฏิบัติตามจรรยาบรรณธุรกิจก็ต้องทำให้พนักงานทุกคนมีคุณธรรมและจริยธรรมในการทำงานก่อน

“จรรยาบรรณธุรกิจเป็นปลายน้ำของจริยธรรมและคุณธรรม ต้นน้ำคือคุณธรรม ต้นน้ำดีมีคุณธรรมที่ดีก็จะเกิดกลางน้ำคือจริยธรรม คือการประพฤติที่ดีพอคุณประพฤติดี ปลายน้ำก็คือจรรยาบรรณ ซึ่งก็คือดอกใบกิ่งแขนง มันก็ดีเอง…ถ้าเราอยากให้บริษัทเรามีจรรยาบรรณ อยากให้พนักงานยึดมั่นในจรรยาบรรณธุรกิจ ไม่ทำผิดจรรยาบรรณ ไม่โกง ซื่อสัตย์ คุณก็ต้องสร้างวัฒนธรรมองค์กรให้ดี จะสร้างวัฒนธรรมองค์กรให้ดี คุณก็ต้องบ่มเพาะคุณธรรมให้เกิดขึ้นในใจของพนักงาน”

ผู้นำต้องสร้างบรรยากาศและเป็นแบบอย่างที่ดี

ผู้นำเป็นกลุ่มคนสำคัญที่จะช่วยขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กรให้แข็งแกร่ง โดยมีหน้าที่สำคัญคือการสร้างบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมที่ดี รวมทั้งปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีตามค่านิยม6 ประการ ซึ่งจะช่วยทำให้พนักงานเกิดการปฏิบัติตามจนกลายเป็นวัฒนธรรมองค์กรในที่สุด

“ผู้นำต้องเป็นตัวอย่าง เพราะผู้นำทำอะไร ผู้ตามก็จะคอยมองว่าผู้นำทำอะไร ผู้นำต้องเป็น Role model โดยไม่จำเป็นต้องพูดนำในเรื่องนี้หรอก เพียงแต่ทำให้เขาเห็น ให้เขาตระหนักไม่ต้องไปสั่ง แล้วเขาจะเห็นและตระหนักเอง ผู้นำแค่สร้างบรรยากาศเช่นนี้ให้เกิดขึ้น” ดร.อาชว์ กล่าว

นอกจากผู้นำจะต้องทำตัวเป็นแบบอย่างที่ดีแล้วทุกคนในองค์กรยังมีหน้าที่ในการสร้างวัฒนธรรมที่มีจริยธรรม  ซึ่งโดยทั่วไปวัฒนธรรมมีทั้งที่เป็นวัฒนธรรมที่ดีและไม่ดี ทุกคนในองค์กรจึงต้องถือปฏิบัติ และสืบสานแต่วัฒนธรรมที่ดีให้คนรุ่นใหม่ได้เห็นและปฏิบัติตามเป็นไปในแนวทางเดียวกันจึงจะเกิดวัฒนธรรมที่มีจริยธรรมอย่างเข้มแข็ง แต่หากคนบางคนยังปฏิบัติแตกต่างจากวัฒนธรรมที่คนส่วนใหญ่ปฏิบัติกันอยู่ ก็แสดงว่าวัฒนธรรมของเรานั้นยังไม่เข้มแข็งพอ

ดร.อาชว์ กล่าวสรุปว่าทั้งหมดอยู่ที่ “การสร้างใจ” และ “การปลูกใจ” โดยต้องปลูกฝังเรื่องคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงความกตัญญูรู้คุณให้เกิดขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่เครือซีพีได้ยึดถือและบ่มเพาะเรื่องนี้ไว้ในค่านิยมองค์กรทั้ง 6 ประการมาอย่างยาวนานจนกลายเป็นวัฒนธรรมองค์กรที่เข้มแข็ง แต่เหนือสิ่งอื่นใดคือการที่พนักงานทุกคนต้องลงมือปฏิบัติจนเกิดเป็นนิสัย ให้อยู่ในทุกลมหายใจของการปฏิบัติหน้าที่และเกิดการประสานพลังไปในทิศทางเดียวกัน โดยมีจรรยาบรรณธุรกิจเป็นเหมือนคัมภีร์นำทางสำคัญเพื่อให้เกิดการปฏิบัติอย่างเดียวกันเมื่อใดที่ทุกคนคิดดี ปฏิบัติดี อยู่ในกรอบจริยธรรมที่ดี สิ่งที่ดี ๆ ก็จะเกิดขึ้นตามมา การติดตามดูแลให้เป็นไปตามจรรยาบรรณธุรกิจก็ทำได้ง่ายและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น